Bạn có từng thắc mắc vì sao mình kiếm được tiền đều đặn mà tài khoản vẫn “tụt dốc không phanh” vào cuối tháng? Hoặc cảm thấy mỗi lần nhìn lại chi tiêu là… giật mình vì “không hiểu mình đã tiêu gì”?Đừng lo, bạn không phải là người duy nhất. Rất nhiều người gặp khó khăn trong việc kiểm soát tài chính cá nhân, không phải vì họ thiếu kiến thức, mà vì họ chưa hình thành được những thói quen tài chính lành mạnh.
Giống như việc tập thể dục để khỏe mạnh, quản lý tiền bạc cũng là một kỹ năng – và kỹ năng đó được xây dựng từ những hành động nhỏ mỗi ngày. Tin vui là bạn không cần phải là chuyên gia đầu tư hay dùng đến bảng Excel phức tạp. Chỉ cần vài thói quen tài chính đơn giản, bạn sẽ thấy sự thay đổi rõ rệt trong cách mình sử dụng và nhìn nhận tiền bạc.
Trong bài viết này, Ví Thông Thái sẽ chia sẻ 7 thói quen tài chính dễ thực hiện, phù hợp với bất kỳ ai đang muốn kiểm soát chi tiêu, tiết kiệm hiệu quả và đầu tư thông minh hơn mỗi ngày.
1. Lên kế hoạch chi tiêu ngay từ đầu tháng
Một trong những thói quen tài chính căn bản nhất mà bất kỳ ai cũng nên xây dựng, đó là lên kế hoạch chi tiêu khi vừa nhận lương. Việc này giống như bạn dựng “rào chắn” cho dòng tiền của mình – để nó không chảy lung tung rồi bốc hơi lúc nào không hay.
Bạn có thể bắt đầu rất đơn giản bằng một cuốn sổ tay, hoặc dùng các ứng dụng quản lý chi tiêu như Money Lover, Sổ Thu Chi Misa, hoặc Google Sheets.
Gợi ý một công thức dễ áp dụng:
- 50% thu nhập: chi tiêu thiết yếu (ăn uống, đi lại, tiền nhà…)
- 20% thu nhập: tiết kiệm hoặc đầu tư
- 30% thu nhập: nhu cầu cá nhân, giải trí
Mẹo nhỏ: Hãy để lịch nhắc nhở vào ngày nhận lương để lên kế hoạch chi tiêu ngay trong 15 phút đầu tiên của tháng!
2. Luôn trích một phần thu nhập để tiết kiệm trước khi tiêu
Đây là một trong những thói quen tài chính thông minh mà nhiều người thành công đều áp dụng – gọi là nguyên tắc “trả cho chính mình trước”.
Ngay khi có thu nhập, hãy lập tức trích ra một khoản cố định để tiết kiệm – trước khi bạn chi tiêu bất cứ điều gì. Việc này giúp bạn không rơi vào trạng thái “tiêu xong mới tiếc” và đảm bảo luôn có một khoản dự phòng tài chính.
Gợi ý mức trích:
- Người mới bắt đầu: 10% thu nhập/tháng
- Khi đã quen: nâng lên 15–20% tùy mục tiêu tài chính
Bạn có thể gửi tiết kiệm kỳ hạn, hoặc lập tài khoản riêng không dùng thẻ để tránh động vào khoản đó một cách ngẫu hứng.
Mẹo nhỏ: Hãy bật tính năng trích tiền tự động từ tài khoản chính sang tài khoản tiết kiệm vào ngày cố định mỗi tháng!
3. Phân loại chi tiêu theo mức độ ưu tiên
Không phải khoản chi nào cũng quan trọng như nhau. Nếu bạn đang muốn quản lý tiền bạc thông minh hơn, hãy bắt đầu bằng việc phân loại chi tiêu thành các nhóm ưu tiên.
Cách phân loại đơn giản:
- Cần thiết: Tiền nhà, ăn uống, điện nước, xăng xe
- Muốn có: Mua sắm, ăn ngoài, du lịch, làm đẹp
- Không cần thiết: Những món đồ mua theo cảm hứng, giảm giá hấp dẫn nhưng không thực sự dùng
Khi bạn biết đâu là chi tiêu “cần” và đâu là “muốn”, bạn sẽ kiểm soát được những khoản đang âm thầm làm tiêu hao tài chính của mình mà không mang lại nhiều giá trị.
Mẹo nhỏ: Trước mỗi khoản chi, hãy tự hỏi: “Nếu không mua cái này, cuộc sống của mình có bị ảnh hưởng gì không?” – Nếu câu trả lời là “không”, hãy cân nhắc kỹ!
4. Tránh mua hàng theo cảm xúc
Bạn đã bao giờ lướt Shopee hay TikTok Shop lúc nửa đêm và… sáng hôm sau nhận được một loạt đơn hàng mà mình còn chẳng nhớ lý do vì sao mua chưa? Đó chính là chi tiêu theo cảm xúc – một “kẻ ngốn tiền thầm lặng” mà bạn không để ý.
Đây là thói quen tài chính tiêu cực mà ai cũng từng mắc phải. Để hạn chế, hãy áp dụng quy tắc “trì hoãn 72 giờ”: Khi muốn mua một món gì đó không thiết yếu, hãy ghi lại tên sản phẩm và đợi 3 ngày. Nếu sau 72 giờ bạn vẫn thấy cần, hãy mua. Còn nếu quên luôn? Chúc mừng – bạn vừa tiết kiệm được một khoản!
Mẹo nhỏ: Gỡ liên kết thẻ ngân hàng khỏi các ứng dụng mua sắm để giảm sự bốc đồng!
5. Duy trì thói quen ghi chép và rà soát tài chính hàng tuần
Bạn không cần phải kiểm tra tài chính mỗi ngày, nhưng ít nhất mỗi tuần một lần, hãy dành 10–15 phút để nhìn lại chi tiêu. Đây là một thói quen tài chính rất quan trọng giúp bạn không bị “mất dấu” dòng tiền của mình.
Ghi chép giúp bạn:
- Phát hiện ra các khoản chi không cần thiết
- Điều chỉnh ngân sách kịp thời nếu có sự cố phát sinh
- Nhận diện xu hướng chi tiêu của bản thân
Bạn có thể sử dụng ứng dụng ghi chú đơn giản, hoặc tạo bảng chi tiêu Google Sheet chia theo tuần – điều này giúp bạn nhìn ra ngay những điểm cần cải thiện.
Mẹo nhỏ: Biến việc ghi chép tài chính thành một “thói quen tối Chủ Nhật” – như dọn dẹp nhà cửa cho tài chính gọn gàng.
6. Đầu tư cho bản thân mỗi tháng
Nghe có vẻ trái ngược, nhưng một trong những thói quen tài chính hiệu quả nhất chính là dành tiền để đầu tư cho… chính mình. Đây là khoản đầu tư không sinh lời ngay lập tức, nhưng tỷ suất lợi nhuận dài hạn cực cao.
Hãy dành một phần nhỏ thu nhập để:
- Mua sách tài chính – tư duy – kỹ năng sống
- Tham gia khóa học nâng cao kỹ năng
- Đầu tư cho sức khỏe: tập gym, ăn uống lành mạnh
- Hoặc đơn giản là một buổi nghỉ ngơi nạp lại năng lượng
Mẹo nhỏ: Hãy xem đây là “khoản tiết kiệm vô hình” giúp bạn tăng năng suất, cải thiện chất lượng sống và từ đó… kiếm tiền hiệu quả hơn!
7. Luôn học hỏi về tài chính cá nhân
Thế giới tài chính thay đổi không ngừng – và nếu bạn không theo kịp, rất dễ bị bỏ lại phía sau. Một thói quen tài chính tốt là luôn cập nhật kiến thức, dù chỉ 15 phút mỗi ngày.
Bạn có thể:
- Đọc blog tài chính như Ví Thông Thái
- Xem video phân tích tài chính đơn giản
- Theo dõi các bản tin kinh tế tóm lược
Việc cập nhật thường xuyên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thị trường, nắm bắt cơ hội đầu tư phù hợp và ra quyết định chính xác hơn.
Mẹo nhỏ: Thay vì lướt mạng xã hội vô thức, hãy dành một phần thời gian đó để học một điều gì mới về tiền bạc – bạn sẽ bất ngờ với sự thay đổi trong tư duy!
Kết luận
Xây dựng thói quen tài chính tốt không phải là điều xảy ra trong một sớm một chiều. Nhưng từng hành động nhỏ, từ việc ghi chép chi tiêu, ưu tiên tiết kiệm, đến trau dồi kiến thức tài chính… sẽ dần dần hình thành nên một “phiên bản tài chính” vững vàng hơn của chính bạn.
Điều quan trọng không phải là bạn thực hiện đủ 7 thói quen ngay từ hôm nay, mà là bắt đầu từ một thói quen nhỏ và duy trì nó thật đều đặn.
Và hãy nhớ: Tiền bạc không tự dưng biến mất – nó chỉ đi theo những thói quen chưa được kiểm soát. Hãy để Ví Thông Thái đồng hành cùng bạn trên hành trình xây dựng một nền tảng tài chính khỏe mạnh và tự chủ hơn.
Đọc thêm: Thử Thách Tiết Kiệm 52 Tuần – Đơn Giản Ai Cũng Làm Được